Шупашкар районӗнчи Иккассинчи шкула вырӑнти пӗлтерӗшлӗ истори палӑкӗсен статусне парасшӑн. Кун пирки кӑшт маларах «Правда ПФО» интернет-хаҫат пӗлтернӗччӗ.
Вӑл шкулта Николай Шупуҫҫынни сӑвӑҫ, Федор Павлов композитор пӗлӳ илнӗ. Тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларакан Иван Яковлев ҫине тӑнипе уҫнӑ ӑна.
Унта паян «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» корреспонденчӗ Елена Атаманова пулнӑ. Асӑннӑ кӑларӑм Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫитнине халалласа «Иван Яковлев уҫнӑ шкулсем» ҫӗнӗ рубрика уҫасшӑн.
Хаҫатҫӑ «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «шкул ҫурчӗ паянхи кун та ҫирӗп. 1997–1999 ҫулсенче вӑл вӗренекенсене хӑйӗн ытамне ҫӗнӗрен йышӑннӑ. Ҫурта ӗлӗкхилле кӑмака хутса ӑшӑтнӑ».
Паян К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ пӗр ӗмӗрхи юбилейне уявлать. Кӑрлачӑн 27-мӗшӗнче 100 ҫул тултарнӑ театр сцени ҫинче артистсене саламланӑ. Сумлӑ йышра Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш Республикин халӑх артистки Любовь Федорова та пур.
Шупашкар районӗнчи Лапсар ялӗнче 1951 ҫулхи кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче ҫуралнӑскер 1972 ҫулта Ленинградри театр институтне вӗренсе пӗтернӗ. Ҫавӑнтанпа уншӑн Чӑваш академи драма театрӗ тӑван пулса тӑнӑ. Ҫак ҫулсенче вӑл вун-вун сӑнара ӗнентерӳллӗ калӑпланӑ, халӑхӑн юратнӑ артисчӗ пулса тӑнӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Любовь Федоровӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чысласси ҫинчен хушӑва алӑ пуснӑ.
Шупашкар районӗнчи Мамка ялӗнче пурӑнакан Зоя Морозова 100 ҫул тултарнӑ. Зоя Даниловнӑна сумлӑ юбилейпе саламлама район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑхӗпе экологи пайӗн ертӳҫи Сергей Ванюшкин тата Ишлей ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Субботин пынӑ.
Зоя Даниловна ҫулне кура мар хастар та вӑй-халлӑ. Ҫавна май вӑл тепӗр юбилейне те паллӑ тума ӗмӗтленет. Виҫӗ ывӑлпа пӗр хӗр ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ хӗрарӑм паянхи кун кӗҫӗннин Михаилӑн ҫемйипе пӗрле пурӑнать. Халӗ унӑн сакӑр мӑнук тата вун икӗ кӗҫӗн мӑнук.
Коллективизаци тапхӑрӗнче, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, ун хыҫҫӑн самай нуша курнӑ Зоя Морозова «Тыл ӗҫченӗ» тата «Ӗҫ ветеранӗ» хисеплӗ ятсене тивӗҫнӗ. Унсӑр пуҫне ӑна «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗшӗн» медальпе, ытти наградӑпа чыс тунӑ.
Эпир ача чухне пирӗн, Шупашкар районӗнчи Пранькка ялӗ ҫывӑхӗнче, киремет йывӑҫҫисем виҫҫӗччӗ. Ват хурама патӗнче кӗтӳ кӗтнине астӑватӑп. Хуҫӑлса ӳкнӗ унӑн тураттине те тытма чаратчӗ кукамай. Пирӗн тӑрӑхри ҫав киремет йывӑҫҫисем вӑхӑт иртнӗҫемӗн типсе-хӑрса ҫӗр пичӗ ҫинчен ҫухалчӗҫ.
Тӑван районӑмри Кӑшавӑш ялӗ патӗнчи ват юмана ҫак уйӑхра «Деревья — памятники живой природы» (чӑв. Йывӑҫсем — чӗрӗ ҫут ҫанталӑк палӑкӗсем) Пӗтӗм Раҫҫейри программӑн Авалхи йывӑҫӗсен реестрне кӗртнӗ. Вӑл унти «Ясна» этнокомплекс территорийӗнче ӳснӗрен юмана ҫав списока илме комплексӑн пуҫаруҫи Марина Федорова ыйтнӑ.
Авалхи ват юман, вырӑнтисем ӑна киремет йывӑҫҫи теҫҫӗ иккен, Карачура вӑрма хуҫалӑхӗн территорине кӗрекен вӑрманта ӳсет.
Паян Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен» хаҫат ҫав тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ виҫӗ пӗр тӑван Костинсене халалланӑ фотоконкурса пӗтӗмлетрӗ.
Ишек ялӗнче 13 ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ Александрпа Георгий йӗкӗрешсем пулнӑ. Фотоӑста ӗҫне вӗсем аслӑ пиччӗшӗнчен, Николайран, хӑнӑхнӑ. Георгий ТАСС фотокорӗ те пулнӑ. Анчах шӑпа, тӗрӗсрех каласан, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи, ӑна ҫав агентствӑра нумай ӗҫлеме паман - вӑл вӑрҫа тухса кайнӑ.
Костинсен ячӗллӗ премие ҫӗнсе илмелли республикӑри конкурса «Тӑван Ен» хӑйӗн 85 ҫулхине уявланӑ май, пӗлтӗр, ирттерме йышӑннӑччӗ. Конкурса «тӑван енҫӗсем» малтан пӗлтернӗ пекех Пичет кунӗ тӗлне пӗтӗмлетрӗҫ. «Хыпар» издательство ҫурчӗн фокорреспонденчӗ Сергей Журавлев унта кашни номинаципех пӗрер ӗҫ тӑратнӑ. Унӑн «Вороне где-то» фотоӳкерчӗкӗ «Тӑван тӑрӑхӑн илемӗ» номинацире мала тухнӑ. Ӑна сумлӑ преми тата ятарлӑ элем парнеленӗ тесе ҫырнӑ «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче.
Шупашкар районӗнчи Станьялта таврапӗлӳпе туризм центрӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. Ҫитес вӑхӑтрах кунта туристсене ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен йышӑнма пуҫлӗҫ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК хыпарлать.
Чӑваш хастарӗсен пуҫарӑвне Вырӑс географи пӗрлӗхӗ ырласа йышӑннӑ та ӗнтӗ. Музей валли экспонатсене вара таврари ял ҫыннисем кӑна мар, Шупашкарти аслӑ шкулсем те панӑ. Хӑйнеевӗр центрта 10-20-мӗш ӗмӗрсенчи япаласемпе халех паллашма май пур.
Ку тӑрӑхра Мускавран Хусана тата каялла тавар турттаракан купсасем чарӑннӑ, ҫӗр выртнӑ. 18 ӗмӗрте айӑпланисене хурӑнлӑ ҫул тӑрӑх Ҫӗпӗре ӑсатнӑ. Ҫав вӑхӑтра Станьялта почта тата ямшӑк станцийӗсене хӑпартнӑ. Кунта хӑй вӑхӑтӗнче Александр Пушкин, Николай Карамзин, Федор Достоевский, Николай Чернышевский, Александр Радищев ҫыравҫӑсем, Пӗрремӗш Петӗр, Иккӗмӗш Кӗтӗрне патшасем чарӑннӑ. Ҫакна шута илсе тахҫанхи ҫуртсене — почта тата ямшӑк станцийӗсене — ҫӗнӗрен хӑпартасшӑн. Кайран авалхи ӗҫ-пуҫ ҫинчен туристсене каласа кӑтартасшӑн.
«Вырӑс географи пӗрлӗхӗ пире хӑйӗн проектне хутшӑнтарӗ. Туристсем пирӗн пата чӑваш халӑхӗн сувар-пӑлхар-чӑваш историйӗпе паллашма килӗҫ», — палӑртнӑ Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсен пӗрлӗхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Сорокин.
Шупашкар районӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) акционерсен уҫӑ обществинче хӑйӗн производствине аталантарнӑ «ИФК Время» ООО гендиректорӗ Ксения Польских производствӑна чарса лартас пирки ҫыру шӑрҫаланӑ. Ӑна вӑл Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрне кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче ҫитернӗ.
«Чӑваш бройлерӗпе» ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче Сергей Артамонов министр ирттернӗ канашлура сӳтсе явнӑ.
Ксения Польских производство ярӑмне нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен чарассине систернӗ. Ҫавна пула вӑл «ТЕНИ-торг» предприятин персоналне, пурӗ 282 ҫынна, ӗҫрен хӑтарасшӑн. Ҫапла йышӑннине «ИФК Время» общество хапрӑкра конкурс производстви пынипе, «Чӑваш бройлерӗн» кредиторӗсем пурлӑхпа производство комплексне «ТЕНИ-Торг» обществӑна тара пама килӗшменнипе сӑлтавланӑ.
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви предприятире конкурс производстви йӗркелессине хирӗҫ пулнине ӗнентерет. Ҫапла утӑм тума республика тулашӗнчи кредиторсем йышӑннӑ-мӗн.
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин пресс-служби «Чӑваш бройлерӗн» ертӳҫисем маларах асӑннӑ производство предприятине ӗҫлеме чарманнине ӗнентерет.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн ректорне Сергей Савина ӗҫрен кӑларнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, хушу алӑ пуснӑ. Ҫакӑн ҫинчен паян «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Манӑн хула Шупашкар») портал пӗлтернӗ.
Официаллӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерствине пӑхӑнса тӑракан учрежденийӗн ректорне должноҫран мӗнле сӑлтава пула хӑтарнине ҫӳлерех асӑннӑ документра палӑртман.
Ҫавӑн пекех каласа хӑварар, Сергей Савин ку должноҫра икӗ ҫултан кӑшт кӑна ытларах ӗҫлерӗ. Ректор пуканне вӑл 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗнче йышӑннӑччӗ. Унччен маларах Психологипе педагогика реабилитацийӗн тата коррекцийӗн центрӗнче вӑй хунӑччӗ, Кӳкеҫри ятарлӑ интернат шкул директорӗнче тимленӗччӗ.
Шупашкара икӗ хутлӑ пуйӑссем ҫӳреме пуҫлӗҫ. Анчах халех мар. 2019–2020 ҫулсенче.
Федерацин пассажир компанийӗ вӗсене хамӑр патра туса кӑларакансенчен туянасшӑн.
Икӗ хутлӑ пуйӑссене эпир маларах асӑннӑ организацире 15 маршрутпа ҫӳреттересшӗн. Кунта Петрозаводск, Мурманск, Йошкар-Ола, Хусан, Чӗмпӗр, Тольятти, Ӗпхӳ, Ӗренпур, Пенза тата Шупашкар хулисене асӑннӑ.
2021-мӗш ҫултан пуҫласа 2022-мӗш ҫул таран тата тепӗр тӑхӑр маршрутпа ҫӳретме тытӑнасшӑн. Пассажирсем нумай пулсан кӑҫал ун йышши пуйӑссене Ижевска ярасшӑн.
Сӑмах май, «Шупашкар–Хусан» маршрутпа пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссене ҫӳретме пуҫлас, унӑн вокзалӗ Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ҫывӑхӗнче пулас пирки сӑмах-юмах ҫӳренине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
Республикӑра юлашки вӑхӑтра сӗт йӳнелсе кайнишӗн хытах пӑшӑрханаҫҫӗ. Пӗррехинче эпир те Шупашкар районӗнчи Янӑш ял тӑрӑхӗнче халӑхран сӗт пухакансем хака пӗр кунта тӑватӑ тенкӗ чакарнине пӗлтернӗччӗ.
Шӑматкун Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артаманов Шӑмӑршӑ районӗнче ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе тата сӗт пуҫтаракансемпе тӗл пулнӑ.
Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнчи уйрӑм хуҫалӑхсенче 2143 пуҫ ӗне тытаҫҫӗ. Сӗте ҫынсенчен пӗр литрне вӑтамран 15–16 рублей тенкӗпе пухаҫҫӗ. Сӑмах май, маларах эпир асӑннӑ Янӑш тӑрӑхӗнче ӑна халӗ 13 тенкӗпе туянаҫҫӗ.
Сӗт пухакансем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, сӗт тирпейлекен организацисем ӑна йӳнӗпе илеҫҫӗ. Анчах министр та лӑпланмаллиех калайман. Лару-тӑру ҫӗршывӗпех ҫапла иккен. Хак чакнин сӑлтавӗсенчен пӗри — чикӗ леш енчен шӗвек мар сӗт килни.
-6.7 °C